අවිද්‍යා, සංඛාර හා විඤ්ඤාණ -පටිච්ච සමුප්පාදය

මිනිසා තමාට මෙන්ම  පරිසරයට සංවේදී සත්වයෙකි.
ස්වාභාවික පැවැත්ම නැසී යා නොදී හැකිතාක් කල් පවත්වා ගන්නට
ඔහුට කයත්, ඉන්ද්‍රිය පහත්, සිතත් උපකාරී වෙයි.

කිසිවක් සිරුරෙහි ස්පර්ෂ වූ විට

ස්පර්ෂයත්, ඒ ඇසුරෙන් ඇතිවෙන වේදනාත්
ඔහුගේ සිරුරෙහිත්, සිතෙහිත්
වෙනස්කම් ඇති කරයි.
මේ වෙනස් වීම්
හුදු වෙනස්වීම් ලෙස නොව
ඔහුට ප්‍රිය හෝ අප්‍රිය
වෙනස් වීම් ලෙස
ඔහු හඳුනාගනියි.
එසේ නොවන වෙනස් වීම්
ඔහු නොසලකා හරින නමුදු
වෙනස් වීම් සිදු වෙයි.

කය සහ ඉන්ද්‍රිය ඇසුරෙන්
ඔහු විඳින අත්දැකීම්
ප්‍රිය වශයෙන් හා අප්‍රිය වශයෙන්
විඳීම නිසා
ඔහු ඒ අත්දැකීම
එහි සත්‍ය ස්වරූපයෙන් නොදකී.
හානිකර ආහාරයක් වුවත්
ඔහුට ප්‍රිය නම් ඔහු එය ගනියි.
ඔසුවක් වුවත් අප්‍රිය නම්
ප්‍රතික්ෂේප කරයි.

ඔහු ක්‍රියා කරන්නේ
මේ අභ්‍යන්තරික පෙළඹවීම් වල
වහලෙක් මෙනි.

ඔහු දකින්නේ සත්‍යයෙන් එක් කොටසකි.
ඔහුට ප්‍රිය හෝ අප්‍රිය කොටස පමණකි.
එහෙයින් ඔහුට දැනෙන දේ
නිසි ලෙස විද්‍යාමාන නොවේ.

ඵස්ස වේදනා සංඥා අවස්ථාවන්හි
ඔහුට දැනෙන දේ
නිසි ලෙස විද්‍යාමාන නොවීම නිසා
ඔහුට දැනෙන දේ
ප්‍රිය හා අප්‍රිය භාවය මත
සංස්කරණය වෙයි.

ඔහුගේ ප්‍රිය අප්‍රිය භාවයෙන් මැන
ඔහු විසින් කරන ලද
ඔහුගේ ම පුද්ගලික වර්ගීකරණය
එම සංස්කරණය තුළ අඩංගු වෙයි.

පළතුරු ගොඩක් දෙස බලන
ඇපල් වලට කැමති තැනැත්තාට
අන් කිසිවක් හරිහැටි නොපෙනෙයි.




කිහිප දෙනෙක් එකම සිද්ධියක් දුටුවත්
ඔවුන් එක්‍රැස් කරගන්නා තොරතුරු හා
ඔවුන් වාර්තා කරන තොරතුරු වල
අඩංගු වන්නේ විකෘති වුණ
අංග විකල සත්‍යයකි.
එකිනෙකට වෙනස්
විකෘති තොරතුරු රැසකි.


ඔහු ඥාණය ලෙසින් රැස් කරගන්නේ
ඔහුගේ ප්‍රිය අප්‍රිය භාවයෙන් මැන
ඔහු විසින් සංස්කරණය කරන ලද
ඔහුටම ආවේණික වර්ගීකරණයයි.

ඒ ඥාණය විකෘති ඤාණයකි.
සත්‍ය නොවන වි-ඤාණයකි.

එකම අත්දැකීමක්
නැවත විඳින්නට ලැබුණොත්
දෙවෙනි වර අත්දැකීමට
මෙම විකෘති තොරතුරුද
බලපාන්නේය.

පළමු අත්දැකීමෙන්
ඔහු රැස්කරගත් විකෘති තොරතුරු මත්
ඔහු රැගෙන එන පූර්ව නිගමන හා
විවිධ බලාපොරොත්තු මත
දෙවන අත්දැකීම
තවදුරටත් විකෘති වෙයි.

ඵස්ස වේදනා සංඥා අවස්ථාවන්හි
ඔහුට දැනෙන දේ
නිසි ලෙස විද්‍යාමාන නොවීම
අවිද්‍යාවයි.

ඵස්ස වේදනා සංඥා අවස්ථාවන්
සැබෑ ලෙස ඇති සැටියෙන්
විද්‍යාමාන නොවීම නිසා
සංස්කාර රැස්වී
විඤ්ඤාණය හටගනියි.