20140730

සිත මුළු කය පිළිබඳවම සිහියෙන් පවතිද්දි....




අද පුතා මට කිව්වා,
"මම මුළු ඇඟ ගැනම සිහියෙන් හිටියා.
එතකොට ඇතුළට එබුණ තරුවක් වගේ
මට මගේ ඇඟ දැණුනා." කියලා.
ඔහු ඉඳලා තිබුණ ඉරියව්ව
පංචාශ්‍රයකට සමීපයි.
සරලව කිව්වොත්
ඔහුට මුළු කයම දැනුනා.
කුඩා කල ඔවුන් තුළ සිරුරට
සංවේදී බව වැඩියි.
වැඩිහිටියන් වෙද්දී
සිත අරමුණුවලට එකඟ කරද්දි
කය පිළිබඳ සංවේදී බව
කෙමෙන් කෙමෙන් අඩු වෙනවා.
බොහෝ දෙනෙකුට
තමන් සිත යොමු කරන දේ හැර
වෙනත් කිසිම දෙයක් දකින්න බැහැ.
ඔවුන් පහසුවෙන් ආවේගශීලී වෙනවා.
ආවේගශීලී වෙන විට
සංවේදී බව තවත් පටු වෙනවා.
වැරදි සිදුවෙන්නෙ ඒ වෙලාවටයි..

දින කිහිපයකට පෙර
අපේ පොඩි දෙන්නට
සරලව විනාඩි දෙක තුනකින්
සතර සතිපට්ඨානය විස්තර කළා.

අපි සිහියෙන් සිටිය යුතු දේවල්
හතරක් තියනවා.
පළමු වැන්න අපේ ශරීරය.
අපිට අපේ ශරීරය පවතින
ඉරියව්ව ගැන සිහිය තියෙන්න ඕන.
අපි ඇවිදිනවද,
හිටගෙන ඉන්නවාද,
වාඩිවෙලා ඉන්නවද,
සැතපෙනවද කියන
මූලික ඉරියව් හතර ගැන
සිහියෙන් සිටිය යුතුයි.

දෙවනුව
අනික් ඉරියව් වෙනස් වීම් ගැන
සිහියෙන් සිටිය යුතුයි.
මෙහෙම ඉන්න පුරුදු වෙන විට
අපට කයෙහි වෙනස් වීම දැනෙනවා.
සීතල, උණුසුම, ආදී වේදනා
දැනෙන්න පටන් ගන්නවා.

වේදනා දැනෙන කොට
අපේ හිත වෙනස් වෙද්දි
කය වෙනස් වෙන විදිය දැනෙනවා.

මේ තුනම දැනෙන විට
අපේ සිතිවිලි අනුවත්
කය වෙනස් වෙන විදිය පෙනෙනවා.

මේ හතර ගැන සිහියෙන් ඉන්න.

ඔවුන්ට කියද්දි
මා කිවූ වචන වෙනස් ඇති..
ඒත් අදහස් වල වෙනසක් නැහැ.

ඊයෙ රෑ පුතා නිදා උන්න
ඉරියව්ව දැක්කාම
මම බිරිඳට කිව්වා
එදා කායානුපස්සනාව ගැන කීදේවල්
පුතාට දැනිලා වගෙයි කියල.
ඔහු වෙනදාට
නින්දෙන් බොහෝ සේ දඟලන කෙනෙක්.
ඔහුගෙ සිරුර උපන් කාලෙ ඉඳලම
ඉතාම ක්‍රියාකාරීයි.
කිසියම් සසර හුරුවක් වෙන්න පුලුවන්.

ඊයෙ රාත්‍රියේ
ඔහු ඉතාම සංවර ඉරියව්වකින්
නිදා සිටියා.

උදේ මුලු සිරුරම ගැන
සිහියෙන් සිටි බව කිව්වාම
ඒ අවස්ථාව හොඳින් ගැලපුණා.
අද ඔහුට පහවූ
මුත්‍ර ප්‍රමාණයත් අධික බව ඔහු කිව්වා.

සිත මුළු කය පිළිබඳවම
සිහියෙන් පවතිද්දි සිතට විවේකයි.
සිත විවේකයෙන් නිසා
මොළයත් ස්නායු පද්ධතියත්
විවේකයෙන් පසුවෙනවා.
විවේකයක් ලද විටකදි
කයෙහි සිදු වී ඇති වෙනස්කම්
යථාතත්වයට පත් කරගෙන
සිතත් කයත් පිරිසිදු වෙනවා.
ඒ ක්‍රියාවලියෙදි ඉවත්වෙන
ජෛව රසායනික අපද්‍රව්‍ය
ලේ වලට එකතු වෙලා
මුත්‍ර මගින් පිට වෙනවා.

විපස්සනා කරන අයගෙ 
පුහුණුවක් පවතින කාලෙදි
මුත්‍රා පහවීම වැඩි වෙනවා.
නින්ද අවශ්‍ය ප්‍රමාණය අඩුවෙනවා.
පුතා ඊයෙ රෑ
එක විතර වෙන තුරු අවදියෙනුත් හිටියා..
වතුරත් ඉල්ලගෙන බිව්වා කියලා
බිරිඳ කිව්වා.

ඔහුට සසර හුරුවකුත් ඇති.

ඉතාම සරල විදියට බැලුවොත්
අපි හිතන එක නතර කරළා
සිහියෙන් හිටියොත් අපිට සිදු වෙනදේටයි,
විපස්සනා කියන්නෙ.

මේ මානසිකත්වයට එන්න
කෙනෙකුට අපහසු වෙන්නෙ
නිරන්තරයෙන්ම හිත් හිතා ඉන්න
පුරුදු හිතට මොහොතක් නැවතුණාම
මැරුණා වගේ දැනෙන නිසයි.
එහෙම නැත්නම්
හිත නතරවීමෙ විවේකය නිසා
නීවරණ මතුවෙන නිසයි.

උදේ පාන්දරට වෙලාසනින් අවදි වුණොත්
අපට දැනෙන කායික හා මානසික
අපහසුතාවයන්ට මූලික හේතුව
රාත්‍රිය පුරා
කයත් ස්නායු පද්ධතියත් මොළයත්
නින්දෙදි කරගනිමින් පවතින
පිරිසිදු කිරීමෙ ක්‍රියාවලිය
තවමත් සිදු වෙමින් පවතින නිසයි.

සතුන් දවස පුරා
හිතන්න කතා කරන්න නොවෙහෙසෙන නිසා
උන්ට නින්ද ප්‍රමාණවත්.

මිනිසාට ඒ ප්‍රමාණය මදි.

නිතර හිත වැඩකරන,
නිතර හැඟීම්බරවෙන,
කෝපයට පත්වෙන, කාමයට බර,
කෑමට කෑදර අයට
නින්ද හොඳටම මදි.

ඒ පුරුදු වලට මූලික හේතුවත්
කායිකව හා මානසිකව එකතු වෙන
ජෛව රසායනික අපිරිදුතාවයන් නිසා
කය විවේකය සෙවීමයි..

මේ ජෛව රසායනික වෙනස් කම් වලින් මිදිලා
කයත් මනසත් යථා තත්වයට ගන්න
සිහියෙන් හා උපේක්ෂාවෙන් කරගත යුතු
කායික මානසික විශෝධනය
අනිකුත් සතුන් වගේම
මිනිසා කරගන්නෙත්
නිදාගන්න සුළු කාලය තුළයි.

නින්දෙන් අවදි වුණ වෙලාවට
මුලු කය ගැනම සිහියෙන්
දැනෙන දේට උපේක්ෂාවෙන්
විනාඩි කිහිපයක් හිඳීමෙන්
සිතටත් කයටත් සහනයක් ලැබෙනවා.

20140722

ධර්මය දකින්නා මා දකියි.



මහණෙනි,
භික්ෂුවක් ඉන්නවා.
ඔහු මගේ සිවුරේ කොණ අල්ලාගෙන
මගේ පියවර අනුව පියවර තබමින්
පසුපසින් එනවා.
ඒත් ඔහු දැඩි ලෝභී කෙනෙක් නම්,
පංච කාමයන් පිළිබඳව දැඩිව ඇළුනු කෙනෙක් නම්,
විපරීත වෙච්ච සිතක් ඇති කෙනෙක් නම්,
දූෂිත වෙච්ච අදහස් ඇති කෙනෙක් නම්,
සිහි මුලා වෙච්ච කෙනෙක් නම්,
මනා වූ ප්‍රඥාව නැති කෙනෙක් නම්,
එකඟ සිතක් නැති කෙනෙක් නම්,
බිරාන්ත වෙච්ච සිතක් ඇති කෙනෙක් නම්,
ඉන්ද්‍රිය සංවරය නැති කෙනෙක් නම්,
ඒ නිසාම ඔහු ඉන්නෙ මට වඩා ගොඩාක් දුරින්.
 මමත් ඉන්නේ ඔහුට ගොඩාක් දුරින්.
ඒකට හේතුව මොකක්ද?
මහණෙනි, ඒ භික්ෂුව ධර්මය දකින්නෙ නෑ.
ධර්මය නොදකින නිසා මාව දකින්නෙත් නෑ.

මහණෙනි,
භික්ෂුවක් ඉන්නවා.
ඔහු ඉන්නෙ මට වඩා යොදුන් සියයක් දුරින්.
ඔහු ලෝභය නැති කෙනෙක්.
පංච කාමයන් පිළිබඳව දැඩි ඇළුනු කෙනෙක් නොවෙයි.
 විපරීත සිතක් තියෙන කෙනෙකුත් නොවෙයි.
දූෂිත වෙච්ච අදහස් ඇති කෙනෙකුත් නොවෙයි.
ඉතා හොඳින් සිහියේ පිහිටලයි ඉන්නෙ.
හොඳ ප්‍රඥාවකිනුයි ඉන්නේ.
සමාධිමත් සිතකුත් තියෙනවා.
එකඟ වූ සිතකුත් තියෙනවා.
ඉන්ද්‍රියනුත් සංවරයි.

මහණෙනි,
ඒ නිසාම ඔහු ඉන්නෙ මගේ ළඟින්මයි.
මමත් ඉන්නෙ ඔහුගේ ළඟින්මයි.
ඒකට හේතුව කුමක්ද?
මහණෙනි, ඒ භික්ෂුව ධර්මය දකිනවා.
ධර්මය දකින නිසා මාව දකිනවා.”
______________________________
සංඝාටිකණ්ණ සූත්‍රය
සිවුරු කොණ ගැන වදාළ දෙසුම

ඛුද්දක නිකායේ ඉතිවුත්තක පාළි
තික නිපාතය පස්වෙනි වර්ගය

20140703

බුදු දහම "ඉගෙන ගෙන" වැඩක් නැත.



Basura Eranga Dissanayaka [[[ඔබ අදහස් කරන බුදු දහම
ඇති පමණ මා ඉගෙන ගෙන ඇත.....වැඩක් නම් නැත...]]]
---------------------------------------------------------------

කිසිම පුදුමයක් නැත..
බුදු දහම  "ඉගෙන ගෙන" වැඩක් නැත.

ඉගෙනීම ආරම්භය පමණි.

1, සුනාථ
2,ධාරේථ
3, චරාථ ධම්මෙ.

1, ඇසීම,
2, දරා ගැනීම
3, ධර්මයෙහි හැසිරීම.

හැසිරීම කියන්නෙ
ශීල, සමාධි, ප්‍රඥා තුන
දියුණු කිරීමයි.
ඇසුවාට, මතක ශබා ගත්තාට
ශීල, සමාධි, ප්‍රඥා වැඩෙන්නේ නැහැ.

1, ශීල, පන්සිල් අටසිල්.
2, සමාධි, ආනාපාන සති ආදී භාවනා
3, ප්‍රඥා සතර සතිපට්ඨාන භාවනාව

මේ අයුරින්
ධර්මයෙහි හැසිරුණේ නැති කෙනෙකුට
බුදු දහමෙ හරි වැරදි බලන්න
සුදුසුකම් නැහැ.

ඔවුන් මොනවා කීවත්
පෙත්තා බත් කෑවා වැනි
'හිස් ප්‍රකාශයක්.
පෙත්තා බත් කෑවා කියද්දි
පෙත්තා බත් දන්නේත් නැත.
කෑම දන්නෙතේත් නැත.
ඔහු වචන කිහිපයක් තෙපළනවා පමණි.

---------------------------------------------
සමාධි,
01, සතර සතිපට්ඨාන භාවනාව
02, සතර සම්‍යක් ප්‍රධාන භාවනාව
03, සතර ඎද්ධිපාද භාවනාව
04, පංචේන්‍ද්‍රිය භාවනාව
05, පංච බල භාවනාව
06, සප්ත බෝධ්‍යඞ්ග භාවනාව
07, ආර්‍ය අෂ්ටාංගික මාර්‍ග භාවනාව
08, මෛත්‍රී භාවනාව
09, කරුණා භාවනාව
10, මුදිතා භාවනාව
11, උපෙක්‍ෂා භාවනාව
12, අසුභ භාවනාව
13, අනිත්‍ය සංඥා භාවනාව
14, ආනාපාන සති භාවනාව.
- ආනාපාන සති සූත්‍රය.
උපරිපන්නාසකය - මජ්ජිම නිකාය

------------------------------------------------
සතර සතිපට්ඨානය
1, වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව
කයෙහි කය අනුව දකිමින් වෙසෙයි,

2, වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව
[කයෙහි වෙනස් වීම්]
වේද්නා වල වේදනා අනුව දකිමින් වෙසෙයි,

3, වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව
සිතෙහි සිත අනුව දකිමින් වෙසෙයි,

4, වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව
[සිතෙහි වෙනස්වීම්]
දහම්හි දහම් අනුව දකිමින් වෙසෙයි,

20140702

නිවනට “එකම මාර්ගය”

සැකසෙමින් පවතී.

කුසල් රැස යැයි
යමකට කියනු ලබන්නේ නම්
නිවැරදිව කිව යුත්තේ
මේ සතර සතිපට්ඨානයන්ටයි.
මහණෙනි, 
මේ සතර සතිපට්ඨාන යනු
සම්පූර්ණයෙන්ම කුසල් රැසයි.
 

1, සත්වයාගේ විශුද්ධියට,
2, සෝක පරිදේව සමතයට හා ඉක්මවීමට.
3, දුක් දොම්නස් අස්තංගත වීමට
4, ප්‍රඥාව ඉහළ යාමට
5, නිවන සාක්ශාත් කිරීමට
“එකම මාර්ගය” සතර සතිපට්ඨානයයි.

කවර වූ සතරෙක්ද?

___මහණෙනි, යම් මහණෙක්,
1, වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව
කයෙහි කය අනුව දකිමින් වෙසෙයි,

2, වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව
[කයෙහි වෙනස් වීම්]
වේද්නා වල වේදනා අනුව දකිමින් වෙසෙයි,

3, වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව
සිතෙහි සිත අනුව දකිමින් වෙසෙයි,

4, වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව
[සිතෙහි වෙනස්වීම්]
දහම්හි දහම් අනුව දකිමින් වෙසෙයි,


1, “එකායනො මග්‌ගො”
සත්‌තානං විසුද්‌ධියා,
.
සත්වයෙකුගෙ සාරයක් නැහැ.

සත්වයා මූලික වශයෙන් පිරිසිදුයි.
රික්තකයක් වගේ දෙයක්.

පිරිසිදු වතුරෙ මඩ වගේ…
සත්වයා අපිරිසිදු වෙලා තියෙන්නෙ
බැහැරින් ආ කෙලෙස් නිසයි
සත්වයෙක් කියන්නෙ
දූෂ්‍ය වුණ රික්තකයක්.

සත්වයා පවතින්නෙ ඔහු තුළ ඇති
රාග ද්වේශ හා මෝහ කෙලෙස් නිසයි.
කෙලෙස් නිසා පවතින සත්වයා
පිරිසිදු කරන්න තියන එකම මාර්ගය
සතර සතිපට්ඨානයයි.

විදසුන් මගින් කෙලෙස් ඉවත් කළාට පස්සෙ
ඒ විශුද්ධිය ලැබූ සත්වයාගෙ සිතේ ස්වභාවය
ප්‍රඥාව, මෙත්තා මුදිතා කරුණා උපෙක්ඛා ආදියයි


2, “එකායනො මග්‌ගො”
සොක පරිදෙවානං සමතික්කමාය,

සෝ තැවුල් නම්
අතීතයෙ හෝ අනාගතෙ සිදුවීම් සිහි කරමින්
සෝක වීම හා තැවීමයි.

සෝ තැවුල්
මනසෙහිම නිර්මාණය වන බැවින්
වළාකුලකට මැදිවූ කුරුල්ලෙකුට මෙන්
වහාම හෝ ප්‍රමාද වී ඉක්මවිය හැකිය.

සොවින් ලතැවුලෙන් පසුවන කෙනෙකු
සමස්තයක් ලෙස
කය, [වේදනා]-කයෙහි වෙනස්වීම්,
සිත, [ධර්ම]සිතෙහි වෙනස්වීම් යන
සතර පිළිබඳව
සිහියෙන් සහ උපේක්ශාවෙන් පසුවෙන විට
සෝ තැවුල් සමත වී, ඉක්මවා යාම සිදුවෙයි.

සෝ තැවුල් සමථයට පත්වීමට හා
ඉක්මවා යාමට ගතවන කාලය
පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට වෙනස් වෙයි.
පටාචාරාව වහා සිහි එලවා ගත් නමුත්
කිසාගෝතමියට සිහි එලවා ගැනීමට
වැඩි කාලයක් ගතවිය.

සොවින් ලතැවුලෙන් පසුවන කෙනෙකුගේ
සෝ ලතැවුල් පෝෂණය ලබන්නේ
ඔහුගේ සිතට අතීත හෝ අනාගත
චිත්ත රූප මැවීමෙන් සහ
ඒ රූප හේතුකොට ගෙන
ශෝකය හා ලතැවුල අලුත් වීමෙනි.

කිසිවෙකු මියගිය සොවින් තැවෙන කෙනෙක්
ඔහු විසින් කළ කී දෑ සිහි කරයි.
ඔහු නැත්ව ගෙවන අනාගතය පිළිබඳව
සිතමින් තැවෙයි.
එහෙත් ඔහු ඒ සිත මුදවාගෙන
මේ මොහොතෙහි සිටින ඉරියව්වට,
කයෙහි දැනෙන වේදනා වලට...
සිතෙහි පවතින අඳුරු ස්වභාවයට
සිහිය පිහිටුවා ගන්නා විටම
සෝ තැවුල් සමථයට පත් වෙයි.
ඒ දැනෙන වෙනස්කම් වලට
උපේක්ෂාව පිහිටුවා ගන්නා විට
ඔහු සෝ තැවුල් ඉක්මවා යයි.

__________________________________
“එකායනො අයං භික්‌ඛවෙ මග්‌ගො”
=එකම මාර්ගය මෙයයි, මහණෙනි=
1, සත්‌තානං විසුද්‌ධියා,
=සත්වයාගේ විශුද්ධියට,=
2, සොකපරිදෙවානං සමතික්කමාය,
=සෝක පරිදේව සමතය හා ඉක්මවීමට.
3,දුක්‌ඛ දොමනස්‌සානං අත්‍ථඞ්‌ගමාය,
=දුක් දොම්නස් අස්තංගත වීමට
4, ඤායස්‌ස අධිගමාය,
=ප්‍රඥාව ඉහළ යාමට
5, නිබ්‌බානස්‌ස සච්‌ඡිකිරියාය,
=නිවන සාක්ශාත් කිරීමට
යදිදං චත්‌තාරො සතිපට්‌ඨානා.
=මේ සතර සතිපට්ඨානයයි.

කතමෙ චත්‌තාරො:
=කවර වූ සතරෙක්ද?

ඉධ භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු
=මහණෙනි, යම් මහණෙක්,

කායෙ කායානුපස්‌සී විහරති,
=කයෙහි කය අනුව දකිමින් වෙසෙයි,
ආතාපී සම්‌පජානො සතිමා
=වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
විනෙය්‍ය ලොකෙ අභිජ්‌ඣාදොමනස්‌සං,
=පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව

වෙදනාසු වෙදනානුපස්‌සී විහරති
=[කයෙහි වෙනස් වීම්]
=වේදනා වල වේදනා අනුව දකිමින් වෙසෙයි,
ආතාපී සම්‌පජානො සතිමා
=වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
විනෙය්‍ය ලොකෙ අභිජ්‌ඣාදොමනස්‌සං,
=පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව

චිත්‌තෙ චිත්‌තානුපස්‌සී විහරති
=සිතෙහි සිත අනුව දකිමින් වෙසෙයි,
ආතාපී සම්‌පජානො සතිමා
=වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
විනෙය්‍ය ලොකෙ අභිජ්‌ඣාදොමනස්‌සං,
=පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව

ධම්‌මෙසු ධම්‌මානුපස්‌සී විහරති
=[සිතෙහි වෙනස්වීම්]
=දහම්හි දහම් අනුව දකිමින් වෙසෙයි,
ආතාපී සම්‌පජානො සතිමා
=වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
විනෙය්‍ය ලොකෙ අභිජ්‌ඣාදොමනස්‌සං,
=පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව