සම්මා වායාමයෙ විස්තර වෙන
උපන් නූපන් කුසල් අකුසල් මොනවාද?
සම්මා වායාම
අනුප්පන්නානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය
ඡන්දං ජනේති වායමති,
විරියං ආරභති
චිත්තං පග්ගන්හාති පදහති,
උප්පන්නානං අකුසලානං ධම්මානං පහානාය
ඡන්දං ජනේති වායමති විරියං ආරභති
චිත්තං පග්ගන්හාති පදහති.
කුසල් අකුසල් රැස්වෙන ආකාර දෙක
බුදුන් වහන්සෙ
අකුසල රාසි සූත්‍රයෙ මෙසේ
සඳහන් කරනවා.
මහණෙනි,
අකුසල් රැස යැයි යමකට කියනු ලබන්නේ නම්
නිවැරදිව කිව යුත්තේ මේ පංච නීවරණයන්ටයි.
මහණෙනි, පංච නීවරණ යනු
සම්පූර්ණයෙන්ම අකුසල් රැසයි.
ඒ පහ කුමක්ද?
කාමච්ඡුන්ද නීවරණය,
ව්‍යාපාද නීවරණය,
ථීනමිද්ධ නීවරණය,
උද්ධච්චකුක්කුච්ච නීවරණය,
විචිකිච්ඡා නීවරණයයි.
----------------------------------------------------------
මහණෙනි, කුසල් රැස යැයි
යමකට කියනු ලබන්නේ නම්
නිවැරදිව කිව යුත්තේ
මේ සතර සතිපට්ඨානයන්ටයි.
මහණෙනි, මේ සතර සතිපට්ඨාන යනු
සම්පූර්ණයෙන්ම කුසල් රැසයි.
කවර වූ සතරෙක්ද?
___මහණෙනි, යම් මහණෙක්,
1, වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව
කයෙහි කය අනුව දකිමින් වෙසෙයි,
2, වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව
[කයෙහි වෙනස් වීම්]
වේද්නා වල වේදනා අනුව දකිමින් වෙසෙයි,
3, වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව
සිතෙහි සිත අනුව දකිමින් වෙසෙයි,
4, වීර්යයෙන්, සමස්තය දැනෙන සිහියෙන්,
පවතින දෙයට ලෝභ-ද්වේශ දෙකෙන් තොරව
[සිතෙහි වෙනස්වීම්]
දහම්හි දහම් අනුව දකිමින් වෙසෙයි,
මහණෙනි, කුසල් රැස යැයි
යමකට කියනු ලබන්නේ නම්
නිවැරදිව කිව යුත්තේ
මේ සතර සතිපට්ඨානයන්ටයි.
මහණෙනි, මේ සතර සතිපට්ඨාන යනු
සම්පූර්ණයෙන්ම කුසල් රැසයි.
සතර සතිපට්ඨානය කියන්නෙ
සම්මා සතියයි.
======================================================
කතමෙ ධම්‌මා කුසලා?
යස්‌මිං සමයෙ කාමාවචරං කුසලං චිත්තං උප්‌පන්‌නං හොති
සොමනස්‌සසහගතං ඤාණසම්‌පයුත්‌තං
රූපාරම්‌මණං වා සද්‌දාරම්‌මණං වා ගන්‌ධාරම්‌මණං වා
රසාරම්‌මණං වා ඵොට්‌ඨබ්‌බාරම්‌මණං වා ධම්‌මාරම්‌මණං වා
යං යං වා පනාරබ්‌භ,
තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති, වෙදනා හොති, සඤ්‌ඤා හොති,
චෙතනා හොති, චිත්තං හොති, විතක්‌කො හොති, විචාරො හොති,
පීති හොති, සුඛං හොති, චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති,
සද්‌ධින්‌ද්‍රියං හොති, වීරියින්‌ද්‍රියං [විරියින්‌ද්‍රියං හොති,
සතින්‌ද්‍රියං හොති, සමාධින්‌ද්‍රියං හොති, පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං හොති,
මනින්‌ද්‍රියං හොති, සොමනස්‌සින්‌ද්‍රියං හොති, ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති,
සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති, සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පො හොති,
සම්‌මාවායාමො හොති, සම්‌මාසති හොති, සම්‌මාසමාධි හොති,
සද්‌ධාබලං හොති, විරියබලං හොති,
සතිබලං හොති, සමාධිබලං හොති, පඤ්‌ඤාබලං හොති,
හිරිබලං හොති, ඔත්‌තප්‌පබලං හොති,
අලොභො හොති, අදොසො හොති, අමොහො හොති,
අනභිජ්‌ඣා හොති, අබ්‍යාපාදො හොති,
සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති, හිරී හොති, ඔත්‌තප්‌පං හොති,
කායපස්‌සද්‌ධි හොති, චිත්‌තපස්‌සද්‌ධි හොති,
කායලහුතා හොති, චිත්‌තලහුතා හොති,
කායමුදුතා හොති, චිත්‌තමුදුතා හොති,
කායකම්‌මඤ්‌ඤතා හොති, චිත්‌තකම්‌මඤ්‌ඤතා හොති,
කායපාගුඤ්‌ඤතා හොති, චිත්‌තපාගුඤ්‌ඤතා හොති,
කායුජුකතා හොති, චිත්‌තුජුකතා හොති,
සති හොති,
සම්‌පජඤ්‌ඤං හොති,
සමථො හොති,
විපස්‌සනා හොති,
පග්‌ගාහො හොති, අවික්‌ඛෙපො හොති;
යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ
අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි
පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා –
ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
-----------------------------
1. චිත්‌තුප්‌පාදකණ්‌ඩං කාමාවචරකුසලං පදභාජනී
No comments:
Post a Comment