සමථ භාවනාවෙන් රාගය ප්‍රහීණ වෙයි

බුදුන් වහන්සෙ කියන්නෙ
"පිය රූපං - සාත රූපං"
'ප්‍රිය, සතුට දනවන දේට
ඇතිවෙන' තණ්හාව කියල.

රූපා ලොකෙ පියරූපං සාතරූපං, 

එත්‍ථෙසා තණ්‌හා උප්‌පජ්‌ජමානා උප්‌පජ්‌ජති, 

සද්‌දා ලොකෙ -පෙ- ගන්‍ධා ලොකෙ -පෙ- රසා ලොකෙ -පෙ- ඵොට්ඨබ්බා ලොකෙ -පෙ- ධම්‌මා ලොකෙ පියරූපං සාතරූපං, 

එත්‍ථෙසා තණ්‌හා උප්‌පජ්‌ජමානා උප්‌පජ්‌ජති,

පසිඳුරන්ගෙ හෝ මනසේ
යමක් ස්පර්ශ වෙන විට
වේදනාවක් උපදිනවා.

ස්පර්ශයෙන් උපදින වේදනාව
සුඛ, දුක්ඛ හෝ අදුක්ඛමාසුඛ වේදනාවක්.
කය ඒ ආකාර තුනෙන් වින්දත්
මනස ඒ වේදනාව ප්‍රිය කළොත්
ඒ වේදනාව පවත්වාගන්න කැමැත්ත,
රාගය මූලිකව තණ්හාව උපදිනවා.
ඇත්ත වශයෙන්ම ප්‍රිය වේදනාවයි
පවත්වාගන්න උත්සාහ කරන්නෙ.

ඒ වේදනාව නැති වුණාට පස්සෙත්
තණ්හාව නිසා 

අපි ඒ වේදනාව නැවත නැවත විඳින්නට
සිතින් අල්ලාගෙන සැලසුම් සකස් කරනවා.

ප්‍රිය කරන දේ ළං කරගන්න සැලසුම්.
අප්‍රිය කරන දේ දුරස් කරගන්න සැලසුම්.

ප්‍රිය, සතුට දනවන දේ තියනවා නම් රාගය...

ප්‍රිය, සතුට දනවන දේ නැත්නම් ද්වේශය.

සත්වයාගේ මූලික අරමුණ

ප්‍රිය, සතුට දනවන දේ.

රාග, ද්වේශ දෙකම

ඇති වෙන්නෙ ඒක නිසා.

කොහොම බැලුවත් තන්හාව තියෙන්නෙ

ප්‍රිය, සතුට දනවන දේටම තමයි.

බුදුන් වහන්සෙ කියන්නෙ

“සමථ භාවනාවෙන්

රාගය ප්‍රහීණ වෙයි.

විදර්ශනාවෙන්

අවිද්‍යාව ප්‍රහීණ වෙයි.”

-අංගුත්තර නිකාය – දුක නිපාතය -බාල වග්ග තතියො

බුදුන් වහන්සෙ මේ අවස්ථාවෙ

"සමථයෙන් රාගය ප්‍රහීණ වෙනවා" කිව්වට

"සමථයෙන් රාග-ද්වේශ දෙකම ප්‍රහීණ වෙනවා"

කියන්නෙ නැහැ.

ඒත් සමථයෙන්

රාග-ද්වේශ දෙකම ප්‍රහීණ වෙන බව

අපි දන්නව.

ඇයි උන්වහන්සෙ

ද්වේශය ගැන නොකියන්නෙ.

ද්වේශය ඇති වෙන්නෙ

රාගය ප්‍රබල නම්.

රාගය ප්‍රහීණ වෙනකොට

ද්වේශය ඇතිවෙන්න තියන අවස්ථා

අඩු වෙනවා.

රාග ද්වේශ දෙකම ඇති වෙන්නෙ

මූලික වශයෙන් "පිය රූපං - සාත රූපං"

ප්‍රිය, සතුට දනවන දේට

ඇතිවෙන තණ්හාව නිසා.

ඒත් උපාදාන වෙනකොට

රාග, ද්වේශ, මෝහ තුනම

උපාදාන වෙනවා.

කසිණ ආදී භාවනා වලින්

ලෞකික ධ්‍යාන වැඩෙනකොට

උපාදාන වෙන්නෙ මෝහය.

ලෞකික ධ්‍යානයකින් මළොත්

බඹ ලොව උපදින්නෙ ඒ නිසයි.

අරූපාවචර කාම ලෝක..???